Tasarım Olgusu Üzerine

Her şeyin maddiyata dayandığı bir dünyada tasarımdan bahsediyor olmak çok da mantıklı olmasa gerek. Zira artık kime tasarımcı denip kime denemeyeceği üzerine uzun tartışmaların da kar etmeyeceği ortadadır. Bu sanatçıdır, o değildir, öteki sanatçıdır ama kalitesi şudur repliklerini bile unuttuk çok şükür.

Bence para için yapılan işte tasarım kendi öz benliğinden uzaklaşıp bir meta haline geliyor. “Bu beğenilir mi?” kaygısıyla yapıldığında tasarıma sanatçı kendini yeteri kadar aks ettiremiyor. Bu fikirle ortaya çıkan eser ister bir görsel olsun, ister bir ürün olsun tasarımcısı ancak bir operatördür. Bu operatörün kullandığı dil ise kendi özgünlüğünden uzak genel beğeni olgusunun körlüğünün eseridir.

Yıllardır süre gelen bir tartışma vardır hani grafiker ile tasarımcı farklı şeylerdir diye. Tasarımcılar kendilerini operatörlerden üstte gördüklerindendir ki; gayet hakkaniyetli bir yaklaşımdır bu. Bir şeyi tasarlayan ile bir araya getireni aynı minvalde değerlendirmemeliyiz. Lakin gözden kaçırdığımız bir nokta vardır ki; her canlı birer tasarımcıdır. Tasarım insan hayatında inanışa dayandırıldığında yaratılışsal bir olgudur. Biraz daha açacak olursak:

Aslında bütün yaratılanların özünde “Tek” olan yaratıcının tasarım izleri bulunmaktadır. Ve böylece herkes “Ruhumdan ruhüfledim” beyanı ile cüzzi tasarım iradesine ulaşmıştır. Bazıları bu yeteneği geliştirebilmiş bazıları sadece günlük hayatta farkında olarak ya da olmayarak işlevsellik kazandırabildiği kadar kullanmaya mahkum kalmıştır. En basitten en yukarıdaki rollere kadar üstlenilmiş hayatlarda hep bir tasarım izi vardır. Kendi masamızı düzenleyiş biçimimiz bile vizyonumuzu ve psikolojik konumumuzu sergilediğimiz bir tasarım örneğidir.

Bununla beraber dünyanın ilk günlerinden bu yana binlerce akım ortaya konulmuş, tasarım dilleri geliştirilmiştir. Hayatımızda kullandığımız en ufak ayrıntıda bile bizim için çok önemli olguları toplayıp kendi iradi tasarım dilimizi ortaya koyuyoruz. Bu da kısmen her insanın kendine ait bir tasarım dili olduğunu ifade etmek için yeterli bir örnektir.

Kısaca özetlemek gerekirse;

Tasarım madiyattan uzak, çok basit ya da çok karmaşık parçaları bir bütünde toplamanın her insan için farklı gözlerle seyrolunan halidir.